1. Khoai lang là gì? Top công dụng của khoai lang
Khoai lang là gì?
Khoai lang (danh pháp khoa học: Ipomoea batatas) là một loài thực vật thuộc họ Bìm bìm (Convolvulaceae), có nguồn gốc từ khu vực nhiệt đới Mỹ. Cây khoai lang có thân thảo, bò lan, dài đến 6 mét. Lá khoai lang hình trái tim, có màu xanh lục, mép nhăn. Hoa khoai lang to, hình phễu, có màu tím hoặc trắng. Củ khoai lang mọc dưới lòng đất, hình dạng và kích thước đa dạng, tùy thuộc vào giống, có thể dài, tròn, hoặc bầu dục. Vỏ khoai lang có màu nâu, đỏ, hoặc tím, ruột khoai lang có màu trắng, vàng, cam, tím.Đặc điểm của khoai lang
- Cây khoai lang là cây thân thảo, sống lâu năm, có thể leo hoặc bò lan.
- Thân khoai lang có màu xanh lục, có lông tơ.
- Lá khoai lang hình trái tim, có màu xanh lục, mép nhăn.
- Hoa khoai lang to, hình phễu, có màu tím hoặc trắng.
- Củ khoai lang mọc dưới lòng đất, hình dạng và kích thước đa dạng, tùy thuộc vào giống, có thể dài, tròn, hoặc bầu dục.
- Vỏ khoai lang có màu nâu, đỏ, hoặc tím, ruột khoai lang có màu trắng, vàng, cam, hoặc tím.
- Khoai lang là loại cây ưa ấm, chịu hạn tốt, có thể trồng được trên nhiều loại đất khác nhau.
- Khoai lang là nguồn cung cấp tinh bột, vitamin, và khoáng chất dồi dào cho con người.
Nguồn gốc và phân bố:
Khoai lang có nguồn gốc từ khu vực nhiệt đới Mỹ, được người Maya và Aztec trồng từ khoảng 5.000 năm trước. Sau đó, khoai lang được người Tây Ban Nha du nhập vào châu Âu và châu Á vào thế kỷ 16. Hiện nay, khoai lang được trồng ở hầu hết các quốc gia trên thế giới, là một trong những loại cây lương thực quan trọng.
Khoai lang được trồng ở hầu hết các quốc gia trên thế giới, với sản lượng lớn nhất tập trung ở châu Á. Các quốc gia có sản lượng khoai lang lớn nhất là Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Việt Nam, và Nigeria.
Top công dụng của khoai lang
Khoai lang là loại thực phẩm quen thuộc, được nhiều người yêu thích bởi hương vị thơm ngon và giá trị dinh dưỡng cao. Dưới đây là một số công dụng nổi bật của khoai lang:
Cung cấp dinh dưỡng dồi dào
Khoai lang là nguồn cung cấp tinh bột, vitamin và khoáng chất dồi dào cho cơ thể.
Tốt cho hệ tiêu hóaKhoai lang chứa nhiều chất xơ, giúp hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn, ngăn ngừa táo bón. Chất xơ hòa tan trong khoai lang giúp kích thích nhu động ruột, tạo điều kiện cho vi khuẩn có lợi phát triển, hỗ trợ tiêu hóa thức ăn hiệu quả.
Tăng cường hệ miễn dịch:
Khoai lang chứa nhiều vitamin C, giúp tăng cường hệ miễn dịch, chống lại các bệnh nhiễm trùng. Vitamin C là chất chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp bảo vệ cơ thể khỏi các gốc tự do, tăng cường sức đề kháng.
Tốt cho tim mạch
Khoai lang chứa nhiều kali, giúp điều hòa huyết áp, giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Kali giúp cân bằng lượng natri trong cơ thể, giúp giãn mạch máu, giảm nguy cơ cao huyết áp, đột quỵ.
Giúp giảm cân
Khoai lang chứa ít calo và nhiều chất xơ, giúp bạn cảm thấy no lâu hơn, hạn chế cảm giác thèm ăn, hỗ trợ giảm cân hiệu quả.
Tốt cho da
Khoai lang chứa nhiều vitamin A, giúp làm đẹp da, ngăn ngừa lão hóa. Vitamin A giúp thúc đẩy quá trình tái tạo tế bào da, làm sáng da, giảm nếp nhăn, ngăn ngừa lão hóa da.
Ngăn ngừa ung thư
Khoai lang chứa nhiều beta-carotene, một hợp chất chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp ngăn ngừa ung thư. Beta-carotene giúp trung hòa các gốc tự do, giảm nguy cơ ung thư phổi, ung thư vú, ung thư đại tràng.
Tăng cường sức khỏe mắt
Khoai lang chứa nhiều vitamin A, lutein và zeaxanthin, giúp bảo vệ mắt khỏi các tác nhân gây hại, tăng cường sức khỏe mắt.
Hỗ trợ sức khỏe não bộ
Khoai lang chứa nhiều anthocyanin, một hợp chất chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp bảo vệ não bộ khỏi các tổn thương do gốc tự do gây ra, cải thiện trí nhớ, giảm nguy cơ mắc các bệnh về não bộ.
Tốt cho phụ nữ mang thai
Khoai lang chứa nhiều folate, một loại vitamin B quan trọng cho sự phát triển của thai nhi. Folate giúp ngăn ngừa các dị tật ống thần kinh ở thai nhi.
Ngoài ra, khoai lang còn có một số công dụng khác như:
- Giúp thanh nhiệt, giải độc cơ thể
- Hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường
- Giảm stress, căng thẳng
- Tăng cường sức khỏe sinh lý
Xem thêm: KHÔNG DÙNG THỰC PHẨM CHỨC NĂNG VẪN ĐẸP VỚI CÁC THỰC PHẨM SAU
2. Hàm lượng dưỡng chất của khoai lang
Khoai lang là loại thực phẩm quen thuộc, được nhiều người yêu thích bởi hương vị thơm ngon và giá trị dinh dưỡng cao. Dưới đây là bảng chi tiết về hàm lượng dinh dưỡng trong 100g khoai lang luộc, không vỏ:
| Thành phần dinh dưỡng | Hàm lượng | Đơn vị |
|---|---|---|
| Năng lượng | 86 | kcal |
| Nước | 70 | g |
| Protein | 1.6 | g |
| Chất béo | 0.2 | g |
| Chất xơ | 3.1 | g |
| Đường | 4.2 | g |
| Vitamin C | 9 | mg |
| Vitamin A (Retinol) | 41 | mcg |
| Vitamin B6 | 0.3 | mg |
| Kali | 310 | mg |
| Mangan | 0.6 | mg |
| Magie | 25 | mg |
| Phốt pho | 41 | mg |
| Sắt | 0.2 | mg |
Ngoài ra, khoai lang còn chứa nhiều vitamin và khoáng chất khác như:
- Vitamin B1 (Thiamin)
- Vitamin B2 (Riboflavin)
- Vitamin B3 (Niacin)
- Vitamin E (Tocopherol)
- Canxi
- Kẽm
- Đồng
Lưu ý:
- Hàm lượng dinh dưỡng trong khoai lang có thể thay đổi tùy thuộc vào giống, điều kiện canh tác và phương pháp chế biến.
- Bảng trên chỉ cung cấp thông tin về hàm lượng dinh dưỡng trong khoai lang luộc, không vỏ.
3. Khoai lang mọc mầm có ăn được không?
Khoai lang mọc mầm hoàn toàn có thể ăn được nếu bạn đảm bảo một số điều kiện sau:
Mầm khoai phát triển vừa phải
- Nên chọn những củ khoai lang có mầm mọc mới, ngắn, chưa kịp ra lá.
- Tránh những củ khoai có mầm dài, nhiều nhánh, có màu xanh đậm hoặc đã mọc lá vì có thể chứa nhiều độc tố solanine.
Loại bỏ mầm và phần xung quanh mầm
- Cắt bỏ phần mầm khoai và lớp vỏ xung quanh mầm khoảng 1-2 cm để loại bỏ bớt độc tố.
- Nên ngâm khoai lang đã cắt bỏ mầm vào nước muối loãng khoảng 15-20 phút trước khi chế biến để khử độc tố.
Chế biến kỹ lưỡng
- Nên luộc, nướng hoặc hấp khoai lang thay vì chiên xào để hạn chế sự hình thành độc tố.
- Nấu chín khoai lang kỹ lưỡng để tiêu hủy hoàn toàn độc tố solanine.
Ăn lượng vừa phải
- Nên ăn khoai lang mọc mầm với lượng vừa phải, không nên ăn quá nhiều trong một ngày.
- Nếu bạn có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi ăn khoai lang mọc mầm.
Lý do khoai lang mọc mầm có thể ăn được:
- Khi khoai lang mọc mầm, lượng tinh bột trong củ khoai sẽ chuyển hóa thành đường để nuôi mầm, dẫn đến vị ngọt hơn so với khoai lang không mọc mầm.
- Lượng vitamin C và vitamin B6 trong khoai lang mọc mầm cũng có thể tăng cao hơn.
- Solanine, chất độc có trong mầm khoai, chỉ tập trung ở phần mầm và lớp vỏ xung quanh mầm. Nếu bạn loại bỏ phần mầm và chế biến kỹ lưỡng, lượng solanine trong khoai lang sẽ giảm xuống mức an toàn.
Tuy nhiên, cần lưu ý:
- Khoai lang mọc mầm có thể có vị đắng hơn so với khoai lang không mọc mầm.
- Chất lượng dinh dưỡng của khoai lang mọc mầm có thể giảm so với khoai lang không mọc mầm.
- Nên chọn mua khoai lang tươi ngon, bảo quản đúng cách để hạn chế khoai mọc mầm.
Khoai lang mọc mầm hoàn toàn có thể ăn được nếu bạn đảm bảo loại bỏ mầm và chế biến kỹ lưỡng. Tuy nhiên, nên chọn mua khoai lang tươi ngon, bảo quản đúng cách để hạn chế khoai mọc mầm và tận hưởng hương vị thơm ngon và giá trị dinh dưỡng của khoai lang.
4. Một số lưu ý khi sử dụng khoai lang
Để đảm bảo an toàn và sức khỏe khi sử dụng khoai lang, bạn cần lưu ý một số điều sau:
Chọn mua và bảo quản khoai lang đúng cách
- Chọn mua:
- Nên chọn mua khoai lang tươi ngon, có vỏ nhẵn mịn, không bị sứt mẻ, dập nát, hoặc có đốm đen.
- Tránh mua những củ khoai lang có mầm dài, nhiều nhánh, hoặc đã mọc lá vì có thể chứa nhiều độc tố solanine.
- Nên chọn mua khoai lang theo mùa để có chất lượng tốt nhất.
- Bảo quản:
- Bảo quản khoai lang ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
- Không nên bảo quản khoai lang trong tủ lạnh vì sẽ khiến khoai bị cứng và mất đi hương vị.
- Nên sử dụng khoai lang trong vòng 1-2 tuần sau khi mua.
Chế biến khoai lang đúng cách
- Nên luộc, nướng hoặc hấp khoai lang thay vì chiên xào để hạn chế sự hình thành độc tố.
- Nấu chín khoai lang kỹ lưỡng để tiêu hủy hoàn toàn độc tố solanine.
- Cắt bỏ phần mầm và lớp vỏ xung quanh mầm trước khi chế biến nếu khoai lang có mọc mầm.
- Nên ăn khoai lang khi còn nóng để tận hưởng hương vị thơm ngon nhất.
Ăn khoai lang với lượng vừa phải
- Nên ăn khoai lang với lượng vừa phải, không nên ăn quá nhiều trong một ngày.
- Người có bệnh tiểu đường nên hạn chế ăn khoai lang vì khoai lang có hàm lượng đường cao.
- Người có vấn đề về tiêu hóa nên ăn khoai lang một cách cẩn thận vì khoai lang có thể gây đầy bụng, khó tiêu.
- Phụ nữ mang thai và cho con bú nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi ăn khoai lang.
Kết hợp khoai lang với các thực phẩm khác
- Nên kết hợp khoai lang với các thực phẩm khác như rau xanh, thịt nạc, cá để có một bữa ăn đầy đủ dinh dưỡng.
- Tránh ăn khoai lang cùng với các thực phẩm có tính hàn như cua, ốc, ba ba,… vì có thể gây đầy bụng, khó tiêu.
Lắng nghe cơ thể
- Nếu bạn cảm thấy bất kỳ khó chịu nào sau khi ăn khoai lang, hãy ngừng ăn và tham khảo ý kiến bác sĩ.
Bằng cách tuân thủ những lưu ý trên, bạn có thể sử dụng khoai lang một cách an toàn và hiệu quả, tận dụng tối đa giá trị dinh dưỡng mà khoai lang mang lại cho sức khỏe.
Ngoài ra, bạn cũng có thể tham khảo thêm một số mẹo hữu ích khi sử dụng khoai lang:
- Sử dụng vỏ khoai lang: Vỏ khoai lang chứa nhiều vitamin và khoáng chất, bạn có thể rửa sạch vỏ khoai lang và thái nhỏ để chiên giòn hoặc nấu canh.
- Làm bánh từ khoai lang: Khoai lang có thể dùng để làm bánh, muffin, cookies,… vừa thơm ngon lại bổ dưỡng.
- Sử dụng lá khoai lang: Lá khoai lang có thể luộc, xào, hoặc nấu canh.
Chúc bạn có những trải nghiệm thú vị và bổ dưỡng khi sử dụng khoai lang!
5. Kết luận
- Khoai lang mọc mầm ít dinh dưỡng hơn so với khoai lang bình thường. Do đó, nếu có thể, bạn nên chọn ăn khoai lang chưa mọc mầm.
- Nên loại bỏ phần mầm và vỏ khoai trước khi chế biến. Mầm khoai có thể chứa một lượng nhỏ độc tố ipomeamarone, tuy nhiên hàm lượng này rất thấp và không gây hại nếu bạn ăn với lượng vừa phải. Vỏ khoai lang có thể bám bụi bẩn và vi khuẩn, do đó cũng nên được loại bỏ trước khi ăn.
- Cẩn thận với khoai lang mọc mầm có dấu hiệu hư hỏng. Nếu khoai lang có đốm đen, nấm mốc hoặc mùi hôi, tốt nhất bạn nên vứt bỏ. Ăn phải khoai lang hư hỏng có thể gây ngộ độc thực phẩm.
- Nên chế biến khoai lang mọc mầm kỹ trước khi ăn. Việc nấu chín sẽ giúp tiêu diệt vi khuẩn và giảm lượng độc tố ipomeamarone (nếu có).
Tóm lại, khoai lang mọc mầm vẫn có thể ăn được nếu bạn chế biến đúng cách. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn và sức khỏe, tốt nhất bạn nên chọn ăn khoai lang chưa mọc mầm và bảo quản khoai lang đúng cách để hạn chế tình trạng mọc mầm.
Xem thêm: ĐẬU LĂNG NẤU MÓN GÌ: BẠN ĐÃ BIẾT 10+ MÓN VỚI ĐẬU LĂNG CHƯA?